Chiếu cói Tatami trong văn hóa Nhật Bản

Chiếc chiếu cói Tatami là một biểu tượng văn hóa không thể xóa mờ trong tâm trí người dân Nhật Bản.

Chiếc chiếu Tatami có lịch sử tồn tại rất lâu đời trên đất nước Nhật Bản, cách đây tới hơn 1300 năm. Theo các nhà nghiên cứu lịch sử, Tatami bắt nguồn từ từ tiếng Nhật “tatamu” có nghĩa là gấp. Từ tatami xuất hiện lần đầu vào năm 712, trong cuốn sách cổ Nhật Bản về các loại chiếu. Như vậy, ít nhất, nó đã xuất hiện dưới thời Nara.

 

Chiếu Tatami có phần lõi bằng rơm khô, đan ép chặt vào nhau, ngày nay, người ta còn dùng thêm sợi hóa học để tăng độ bền. Lớp bên ngoài của tatami là chiếu cói, rất phù hợp với thời tiết và văn hóa Nhật Bản, thường đi đất trong nhà.

 

Vào thời Heian, chiếc chiều dày hơn bình thường, thậm chí còn là biểu tượng cho địa vị xã hội của gia đình quyền quý, dựa trên thiết kế và kích thước.

 

Đến triều đại Muromachi, chiếc chiếu tatami mới được ghép vào nhau và trải khắp ngôi nhà của người Nhật Bản như ngày nay và tới thời Meiji, nó không còn là vật quý báu riêng của các nhà giàu mà hầu như ngôi nhà nào ở xứ sở hoa anh đào của sở hữu một chiếc.

 

Cách sắp xếp những chiếc chiếu Tatami trong ngôi nhà Nhật cũng khác nhau, tùy theo đó là nhà bình thường hay là lâu đài, chùa và những phòng có không gian rộng lớn.

 

Cùng với sự hội nhập của văn hóa phương Tây, rất nhiều người lo sợ cho sự biến mất của chiếu tatami, thay vào đó là những chiếc bàn ghế hiện đại. Nhưng sự thật là với lối văn hóa ứng xử đã đi sâu vào tiềm thức của người Nhật: cúi chào, quỳ gối khi ngồi, ngồi bàn sưởi Kotatsu, việc loại bỏ Tatami là hoàn toàn không thể. Trên chiếc chiếu cói truyền thống đặc trưng đó, người Nhật tiếp khách, thưởng thức trà đạo, cắm hoa Ikebana…và bởi vậy, chiếc chiếu mãi là biểu tượng văn hóa không thể thiếu trong đời sống của họ.

 

Nam Á