Giáo Dục Việt Nam

Tư T10 29, 2008 4:27 pm

Ui, xem anh em tranh luận mà thấy nhức cả mắt, buốt cả đầu vì nhiều chỗ đọc đi đọc lại cũng chẳng rõ anh em định nói gì, có lẽ do mình chưa đủ tầm để hiểu.
Thế nên, đọc cái bài này trên báo Tuổi Trẻ thì mình chỉ nghĩ được: À, có thể GIÁO DỤC là như thế này đây. Bèn nhớ lại thời đi học, giá có một người thầy bằng nửa người thầy trẻ tuổi này dạy mình nhỉ! Rồi mông lung chuyện hồi mình đi học, cái người ta đọc ra rả và bắt mình chép lia chép lịa có phải gọi là GIÁO DỤC nữa không biết.

NGƯỜI THẦY CẢM ĐỘNG

Giờ học giáo dục công dân không có những lý thuyết khô cứng, xa xôi, thầy giảng trò nghe những câu chuyện giản dị về tình thương của cha mẹ, về chuyện cơm ăn áo mặc của người nghèo, cho học trò nghe bài nhạc có tiếng mẹ ru, tiếng trẻ khóc… Và nhiều học trò đã khóc…

Bài giảng hôm ấy là Xây dựng gia đình văn hóa môn giáo dục công dân lớp 7, thầy giáo Trần Tuấn Anh mang vào lớp những bức ảnh một người cha dầm mưa dãi nắng, một người mẹ nghèo với quang gánh hàng rong kiếm tiền nuôi con ăn học.
Chuyện về những bài giảng làm rơi nước mắt học trò của thầy giáo mới ra trường Trần Tuấn Anh lan ra, hai giáo viên bộ môn khác cùng đến dự giờ, nghe thầy giảng cũng ngậm ngùi. Những tiết dạy của thầy từ đó được học sinh Trường THCS Bạch Đằng (Q.3, TP.HCM) gọi là “giờ học cảm động”.

Những bài giảng của “Mr Giản dị”

Dạy bài Giản dị ở lớp 7, thầy Trần Tuấn Anh đưa cả lớp xem những bức ảnh chụp trẻ ăn xin, đánh giày. “Giản dị là không đua đòi, se sua, tiêu tiền hoang phí, khi tiêu xài phải nhớ đến những người nghèo khổ, không cơm ăn áo mặc. Các em được học ở đây, còn ngoài kia có biết bao bạn bè trang lứa không được học hành”… Lớp học lắng xuống dần. Đó là tiết dạy đầu tiên trong đời thầy giáo Trần Tuấn Anh vào năm 2007. Thầy thương học trò, giản dị, gần gũi như những bài thầy dạy, mà bài nào cũng hay - đó là nhận định của những học sinh từng học với thầy Trần Tuấn Anh. Khi đó thầy đi dạy bằng xe đạp, học sinh lớp 7/2 yêu thương gọi thầy bằng biệt danh “Mr Giản dị”.
Giờ học bài Biết ơn môn giáo dục công dân lớp 6 (tháng 9-2008), thầy mang vào lớp hình ảnh và câu chuyện cá chuối mẹ dùng thân mình làm mồi nhử kiến để mang thức ăn về cho đàn con. Thầy kể hình ảnh người mẹ giặt áo cho con đến quá giờ giới nghiêm bị bắt về đồn - hoàn cảnh ra đời bài hát Lòng mẹ của nhạc sĩ Y Vân. Rồi những hình ảnh thai nhi từ trong bụng mẹ đến từng giai đoạn trẻ thơ được mẹ cha chăm sóc, bế bồng; hình ảnh người mẹ với gánh hàng rong, ngủ vỉa hè giữa trời mưa lạnh; hình ảnh người cha dầm mưa dãi nắng kiếm tiền nuôi con ăn học. Lớp học bắt đầu có tiếng sụt sùi. Cao điểm đến đoạn âm thanh nói về tâm sự người con khi cha mẹ không còn, rồi bài hát Lòng mẹ nhạc nền có tiếng mẹ ru, tiếng trẻ khóc… Lớp học vỡ òa tiếng khóc của những cô cậu học trò lớp 6.

Chuyện của trò
Lý Trương Kim Hoàn, học sinh lớp 6/1, kể: “Hôm học bài Biết ơn vào tiết cuối buổi sáng, đến giờ ăn trưa nhiều bạn nức nở, nghẹn ngào. Cả lớp đều khóc. Chiều về nhà mắt vẫn còn sưng, cha mẹ hỏi vì sao khóc, có bạn ôm chầm mẹ. Cả tuần sau nhóm bạn em vẫn còn xôn xao về bài học đó. Bữa khác, giảng bài Tiết kiệm, thầy kể câu chuyện các bạn hay bỏ phí cơm, mỗi hạt cơm là công sức mẹ cha. Hôm thầy dạy bài Lễ độ, em tự nghĩ mình phải nói năng cư xử đàng hoàng hơn, không nói leo, chửi bậy. Học xong bài nào em cũng thấy mình còn khuyết điểm, còn thiếu sót, cần phải cố gắng, sửa đổi. Bài nào thầy Tuấn Anh cũng có 3-4 câu chuyện và rất nhiều hình ảnh, âm thanh minh họa. Vào trường, gặp thầy giáo nào tay xách bao bị đầy tranh ảnh và cặp loa từ lớp này qua lớp khác ai cũng biết đó là thầy Tuấn Anh! Tới giờ của thầy, tự nhiên cả lớp háo hức, vừa thấy thầy ở cầu thang cả lớp chuẩn bị sẵn sách vở đứng lên chờ thầy vào lớp”.
Còn câu chuyện Hải My, học sinh lớp 8/2, kể về những bài học thầy Tuấn Anh dạy năm lớp 7: “Dạy về Lòng yêu thương, thầy cho cả lớp xem những hình ảnh một chú chim bị bắn chết và đôi mắt thảng thốt của một chú chim khác đau buồn bên xác bạn mình. Loài vật còn biết yêu thương nhau! Lần giảng về mẹ, thầy kể chuyện về một phụ nữ tật nguyền hai lần bị cưỡng hiếp sinh hai đứa con. Người mẹ ấy mất trí, không nhớ nổi ai là kẻ hại mình, nhưng vì tình thương con, bà một mình sinh con, làm mướn nuôi con… Thầy dặn bạn nào quậy phá không lo học hành tức là không biết thương cha mẹ. Mỗi tuần chỉ có một tiết giáo dục công dân nhưng thầy giảng rất nhiều, bài nào cũng hay, những câu chuyện của thầy nhớ thật lâu. Thầy thường cho lớp viết cảm nghĩ sau bài học, từ đó thầy biết bạn nào có tâm tư gì. Giờ chơi thầy gọi riêng các bạn có hoàn cảnh đặc biệt ra hỏi thăm, giải thích cái gì đúng, cái gì chưa đúng.

Từ những câu chuyện của thầy, nhiều bạn thay đổi lắm. Nhiều học sinh cá biệt trong lớp cũng sửa đổi, siêng năng hơn. Lớp 7 có tình trạng nam nữ thích nhau. Thầy kể câu chuyện những bạn trẻ vị thành niên yêu sớm, sinh con ra rồi bỏ rơi, những đứa trẻ trở thành mồ côi. Nghe xong, thấy giật mình, mỗi người tự rút bài học cho mình. Những lần kiểm tra 15 phút, hầu hết thầy cho đề viết cảm nhận về bài học, không phải học thuộc lòng, chỉ cần viết cái gì mình hiểu, rút ra bài học, cố gắng gì từ bài học đó. Môn giáo dục công dân từ đó học rất nhẹ nhàng”.

Và chuyện của thầy

Thầy Trần Tuấn Anh kể: “Năm ngoái, lúc giảng về tình thương cha mẹ cho học sinh lớp 7, mình mới ra trường, thấy học sinh khóc nhiều quá cũng sợ. Cô hiệu trưởng động viên: không sao, cứ để các em được bày tỏ cảm xúc của mình! Năm nay, dạy phần biết ơn cha mẹ, một em nữ lớp 6 khóc rất nhiều, đến quỵ xuống đất khi được bạn dẫn đi rửa mặt. Trong bài viết cảm nghĩ của mình sau đó, em tâm sự: thầy giảng mẹ lúc nào cũng thương con, sao mẹ em nỡ bỏ em đi theo ba khác? Bài giảng của mình đã gây sốc cho học sinh đó! Vậy là thêm một trường hợp cần được tư vấn tâm lý riêng…”.

Thời còn học đại học sư phạm, một lần gặp những đứa trẻ ăn xin ở chùa, chàng sinh viên Trần Tuấn Anh từng thuê bác thợ ảnh chụp những đứa trẻ ấy để dành làm tư liệu bài giảng về quyền trẻ em. Đến nay đều đặn mỗi cuối tuần, thầy vẫn lên mạng tìm ảnh và ý tưởng, câu chuyện cho các bài giảng tiếp theo. Không chỉ có hình ảnh, bài giảng mà cần có thêm những đoạn âm thanh. Mùa hè vừa qua, thầy quyết định trích nửa tháng lương của mình sắm một máy MP4, hai loa vi tính để chuẩn bị những tiết giảng cho năm học mới. Những tiết giảng của thầy bây giờ có thêm những bài hát, đoạn âm thanh. Những phút thảo luận nhóm trong giờ học có thêm nhạc đệm, khơi thêm cảm xúc cho học sinh.

Riêng để có bộ tranh ảnh minh họa chi phí mỗi tháng tròm trèm 500.000 đồng, khoản chi không nhỏ nếu so với đồng lương giáo viên mới ra trường 1,2 triệu đồng/tháng. Thầy xuất thân từ một gia đình lao động nghèo, cha bán vé số, mẹ bán nước giải khát vỉa hè. Gom góp tiền lương, tiền làm thêm buổi hai ở trường, tiền dạy kèm buổi tối, trừ các khoản chi phí và học cụ, hằng tháng thầy phụ cho cha mẹ chưa đến 1 triệu đồng. Cũng ray rứt, đắn đo lắm! Nhưng thầy còn một nỗi bận tâm khác lớn hơn. Đó là những bài giảng giáo dục công dân, phải làm sao để thật sự đó là những câu chuyện của cuộc sống, hướng các em đến những cái hay của cuộc đời.

PHÚC ĐIỀN
----------------
“Dạy học có tranh quen rồi, không có tranh học sinh sẽ chán. Nhưng dạy với nhiều tranh ảnh và chuyện kể không đủ thời gian, đôi khi mình phải “lách”, rất khó bám sát sách giáo khoa. Có những bài giảng học sinh say mê nhưng nếu đánh giá có lẽ bài giảng không đạt yêu cầu! Thật may, cách dạy của một giáo viên mới vào nghề như tôi được nhà trường, đồng nghiệp ghi nhận và động viên. Điều đó giúp tôi tự tin làm tất cả vì sự hứng thú của học sinh. Tôi muốn làm tất cả những gì có thể cho từng tiết học, mong muốn có một cách nhìn nhận đúng về vai trò môn giáo dục công dân trong nhà trường”.

Thầy Trần Tuấn Anh

Hai T11 03, 2008 8:17 pm

Phần chương trình truyền hình online của báo Tuổi Trẻ có phần giới thiệu về thầy giáo Trần Tuấn Anh trong bài báo mà bạn duy9f gửi.

[movie]http://www3.tuoitre.com.vn/Media/Playlist.aspx?Media=15790[/movie]

Hai T11 03, 2008 11:18 pm

hay ghê .

Năm T11 06, 2008 8:10 pm

Híc Híc[confused] được đọc bài viết với xem đoạn video về thầy Tuấn Anh ,thấy rất hay và xúc động nữa[cry]thank bác duy9x với phuongthe_ngoc !!!!!

Tư T12 24, 2008 2:01 pm

hihi, nhà nước ta đang kêu gọi mọi người Góp ý dự thảo chiến lược phát triển giáo dục 2009-2020. Gửi những anh em quan tâm.

Đừng quay lưng với những giá trị truyền thống

Với tư cách là chủ nhiệm hội đồng tư vấn khoa học & giáo dục của Mặt trận Tổ quốc VN, GS Phan Đình Diệu là đại diện của một trong bốn nhóm tác giả đang kêu gọi một sự hiệp lực để thực hiện một cuộc cải cách giáo dục (GD) từ năm 2011-2020.

Giữa lúc này, bản dự thảo thứ 13 chiến lược phát triển GD do Bộ GD-ĐT độc lập soạn thảo được công bố rộng rãi. Trao đổi với Tuổi Trẻ, GS Phan Đình Diệu cho biết:

- Tôi không hiểu tại sao người ta lại công bố một bản chiến lược GD giai đoạn 2009-2020 vào thời điểm này, khi mà chiến lược phát triển GD giai đoạn trước chưa hoàn thành, chưa được nhìn nhận, đánh giá lại. Bên cạnh đó có những bất cập GD khiến nhiều nhà khoa học, nhà GD đang yêu cầu cần một cuộc cải cách mới. Hơn nữa bản dự thảo chiến lược phát triển GD 2009-2020 không đưa ra được định hướng thật sự đổi mới, đó không giống một bản chiến lược, nếu xem đó là bản kế hoạch có bổ sung, điều chỉnh để tiếp tục thực hiện chiến lược đang làm thì đúng hơn.

* Nếu xem sự đổi mới GD phải bắt đầu từ việc xác định lại triết lý GD để xây dựng chiến lược phát triển mới thì theo GS, có gì bất ổn ở bản dự thảo thứ 13? Đâu là cốt lõi vấn đề mà GD VN cần thay đổi?

- Quan điểm chỉ đạo phát triển GD tại dự thảo tuy không sai nhưng chung chung khiến những điều đó trở nên sáo rỗng. Đào tạo con người VN “toàn diện”, “tiên tiến”, “hiện đại” là thế nào? Tại sao không đi thẳng vào vấn đề là: dạy cho HS phát triển nhân cách, không quay lưng với những giá trị truyền thống, có năng lực phê phán, năng lực tư duy, sáng tạo để tìm ra con đường giải quyết các vấn đề của cuộc sống?

HS VN hiện nay đang bị nhồi nhét kiến thức, nhưng có nguy cơ xuống cấp về đạo đức, xa rời các giá trị truyền thống, thiếu những năng lực cần thiết để đương đầu với những biến động đầy phức tạp của xã hội hiện đại. Nếu đề cập đến một triết lý GD theo hướng đào tạo nên con người như thế nào để phù hợp với yêu cầu của thời đại thì việc giải quyết các bất cập trên là cần thiết. Một chiến lược hay một cuộc cải cách GD đối với VN cũng nên xem mục tiêu đó là cốt lõi.

* Có ý kiến cho rằng “nên dành bậc tiểu học cho VN, còn bậc ĐH cho quốc tế”. Có nghĩa hãy dạy trẻ em VN làm người VN trước khi dạy các em những kiến thức để hội nhập quốc tế, GS nghĩ thế nào về việc này?

- Suy nghĩ có vẻ cực đoan nhưng đúng với thực tế VN hiện nay. Tôi cho rằng phải thực hiện được việc GD con người từ những bậc học mầm non, tiểu học, phổ thông để mở rộng tâm hồn, cốt cách của con người VN trong thế hệ trẻ.

Nền GD VN hiện tại đã bị bỏ đi rất nhiều những vấn đề mang tính GD truyền thống. Nếu không được sự “bổ túc” từ nền văn hóa gia đình thì trẻ em hiện nay lớn lên sẽ không biết gì đến cội nguồn, những giá trị truyền thống- nền tảng để một con người trưởng thành.

Bộ GD-ĐT dự kiến trong chiến lược phát triển GD sẽ có chương trình phổ thông mới. Nếu vậy, tôi nghĩ phải đưa vào chương trình của các bậc học thấp những bài học về văn hóa truyền thống, hãy giảm bớt thời lượng kiến thức khoa học, dành thời gian để dạy HS những bài học về tâm hồn VN, về nhân cách, những kỹ năng ứng xử cần thiết của một xã hội mới.

* Nhưng nếu “hạ tầm” kiến thức phổ thông thì làm thế nào để thanh niên VN có đủ khả năng bước vào các trường ĐH ngang tầm với nước ngoài và có nguồn nhân lực chất lượng cao theo yêu cầu mới?

- Không phải cứ nhồi nhiều kiến thức vào đầu HS là sẽ tốt, sẽ có được chất lượng GD như mong muốn mà là thay đổi phương pháp giáo dục. Theo quan điểm khoa học mới, những gì các nhà khoa học tìm ra không phải là chân lý, không có những tri thức đúng tuyệt đối, mà lúc này đúng, lúc khác có thể không...Vì vậy, trong GD cũng không nên dạy HS theo cách đưa ra một chân lý, bắt HS phải ghi nhớ mà dạy HS cách để giải quyết những vấn đề khác nhau trong cuộc sống.

Nói cách khác là dạy để HS phát triển năng lực tư duy, năng lực cảm thụ, năng lực trực cảm để HS tự mình mở ra con đường giải quyết vấn đề. Điều kiện để HS VN hội nhập quốc tế không phải là lượng bài tập được giải, kiến thức có sẵn được ghi nhớ mà là năng lực để đi tới tri thức. Các nước có nền GD phát triển như Phần Lan, Thụy Điển cũng phải bắt đầu bằng một sự cải cách GD thật sự với việc đổi mới hoàn toàn nội dung, cách dạy học, mục đích GD... và học thành công. Họ kiểm tra chất lượng GD bằng cách yêu cầu HS ứng dụng những hiểu biết có được để giải quyết các tình huống trong cuộc sống, thay vì bằng cách yêu cầu HS giải bài tập, trả lời những câu hỏi ghi nhớ trên giấy. Chúng ta bắt trẻ học mụ cả người, nhưng khi ra đời thiếu thốn đủ thứ để bước vào cuộc sống.

* Như vậy có nghĩa trong giai đoạn tới, việc cần làm của GD VN là cấu trúc lại toàn bộ chương trình, phương pháp dạy học và đào tạo lại giáo viên (GV)?

- Đúng vậy và việc đầu tiên phải làm ngay là đào tạo GV. GV cần phải có kiến thức, năng lực, phẩm chất đặc biệt và hệ thống đào tạo GV không nên bó gọn trong các trường sư phạm. Trong các nhà trường đào tạo GV phải dạy cho GV tương lai phương pháp dạy học theo quan niệm GD mới: gợi vấn đề, đưa giả thuyết để định hướng cho HS trong quá trình tư duy...

Chương trình mới phải thiết kế lại và không thể có một bộ SGK chuẩn như hiện nay mà GV, HS có thể sử dụng nhiều bộ sách, nhiều tài liệu trong quá trình sáng tạo (dạy và học).

http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=294006&ChannelID=13

Ba T1 06, 2009 12:45 am

Cần sự nổi dậy của tư duy giáo dục

(Dân trí) - Loạn trường đại học, loạn giáo sư, loạn tiến sỹ… là thực trạng buồn của giáo dục Việt Nam. Thế nhưng, cái cần “nổi loạn” nhất là sự nổi loạn của tư duy thì lại trì trệ, lại không dám, chỉ biết cam chịu - GS. TSKH Hồ Ngọc Đại bày tỏ.

Niên học 2007-2008 kết thúc với khá nhiều ấn tượng đáng ghi nhận. Ngành giáo dục, sau nhiều năm bê trễ và luẩn quẩn có vẻ như đã tìm được hơi thở mới. Hàng loạt các phong trào “Hai không”, “Bốn không” đã thu được những thành quả nhất định. Các kỳ thi đã diễn ra nghiêm túc hơn, đặc biệt là kỳ thi đại học. Gần đây nhất, việc Bộ GD-ĐT cho in 3 cuốn đính chính sai sót trong SGK đã thể hiện tinh thần cầu thị, nhìn thẳng vào sự thật.

Tuy nhiên, trên tinh thần khoa học, thẳng thắn và xây dựng, không ít nhà chuyên môn cho rằng cách làm giáo dục theo kiểu phong trào nối tiếp phong trào như hiện nay sẽ khó đem lại hiệu quả lâu dài như mong muốn bởi phong trào chỉ mang lại hiệu quả trong những thời điểm nhất định. Hình như giáo dục của ta vẫn đang loay hoay với một tư duy giáo dục quen cam chịu, không dám “nổi loạn”.

Dân trí đã có cuộc trò chuyện với một nhà giáo dục nói dai, nói mãi, nói nhiều nhưng cũng là người nói đúng, nói trúng, nói quyết liệt và thẳng thắn đến mức nhiều khi “nghịch nhĩ” - GS. TSKH Hồ Ngọc Đại.

Thiếu lý luận giáo dục

Cách đây không lâu, khi trả lời phỏng vấn chúng tôi, TS Chu Hảo nói đại ý rằng, giáo dục của chúng ta lại đang đi vào bất cập như đã từng bất cập, rằng giáo dục chưa được bắt đúng "bệnh" và những thành công hiện nay là thành công của cách làm phong trào và không bền vững. Ông có đồng ý với nhận xét này?

Tôi xin được thay 2 chữ: Bất cập = Thất bại.

Có lẽ trong văn cảnh này thì bản chất của hai từ trên không khác nhau nhiều lắm. Nó cũng chỉ là cách nói "nhiều" với "không ít" thôi. Tuy nhiên, vì sao các ông lại có nhận xét bi quan thế?

Tôi không bi quan, hiện tại nó đang như thế. Có lẽ câu cần hỏi là vì sao lại vẫn cứ để cho điều đó xảy ra?

Vâng, cứ cho là như thế, theo ông thì nguyên nhân sâu xa của nó là gì?

Đó là vì chúng ta làm giáo dục bằng kinh nghiệm, bằng thói quen, bằng mò mẫm, thậm chí không loại trừ bằng lợi ích của một nhóm người mà không xây dựng cho mình một nền tảng lý luận để phát triển giáo dục. Vì không có lý thuyết nên không có cách làm thực tiễn phù hợp với lý thuyết đó. Và do đó, không biết phải bắt đầu từ đâu, thực hiện điều đó như thế nào.

Trẻ em đang cần một nền giáo dục khác

Trước khi từ giã thế kỉ 20, chúng ta đã cố gắng hoàn thiện một nền tảng lý thuyết về giáo dục cho thế kỉ 21. Thế nhưng đã bước sang thế kỉ mới 8 năm rồi mà ông vẫn nói là vẫn chưa biết bắt đầu từ đâu?

Khi chuẩn bị việc đó, chúng ta vẫn là con đẻ của thế kỉ 20 đi lo công việc của thế kỉ 21. Đó là một sai lầm. Phải coi thế kỉ 20 ra đi như một kẻ đột tử mà không thể "ăn bám" vào nó thêm nữa. Do đó, thế kỉ 21 phải tự lo liệu thân mình. Đây là hai thế kỉ hoàn toàn khác nhau về bản chất. Những đứa trẻ của thế kỉ 21 không phải là những đứa trẻ của thế kỉ 20.

Chúng đi xe hiện đại, sử dụng điện thoại di động hiện đại, sử dung intenet siêu tốc và máy vi tính hiện đại. Ngay cả đồ chơi và trò chơi chúng cũng không còn chơi những đồ chơi và trò chơi của các thế kỉ trước. Do đó, chúng rất cần được hưởng nền giáo dục hiện đại, nội dung hiện đại, phương pháp hiện đại thì ngược lại, chúng đang bị "nhốt" trong cái lồng quá cũ và được "nhồi nhét" kiến thức theo phương cách cũ. Tóm lại, trẻ em hôm nay cần một nền giáo dục khác.

Nền giáo dục khác" là nền giáo dục như thế nào?

Một nền giáo dục có lý thuyết, không mò mẫm, không đối phó, không lừa dối, dù lừa dối người khác hay tự lừa dối chính mình. Tiếc thay có nhiều điều tỉnh táo thì lại đang được thực hiện một cách ngông cuồng!

Ngông cuồng. Đó là những điều gì vậy?

Loạn trường đại học, loạn giáo sư, loạn tiến sỹ… Cái cần "nổi loạn" nhất là sự nổi loạn của tư duy thì lại trì trệ, lại không dám, chỉ biết cam chịu.

Bằng đại học “cỏ đồng ta”

Cái mà ông nói là "nổi loạn tư duy" cụ thể ở đây là cái gì vậy?

Là thay đổi cách học và nội dung cần học, đặc biệt là ở tiểu học và đại học.

Tại sao lại đặc biệt ở tiểu học và ở đại học?

Đó là hai bậc học hoàn toàn khác nhau về mục đích. Nếu bậc học tiểu học là cơ hội cuối cùng để duy trì, gìn giữ bản sắc dân tộc thì ở bậc đại học lại là cơ hội đầu tiên để hòa nhập, hội nhập quốc tế. Một chương trình tiểu học không cần phải giống nước nào và cũng không cần nơi nào công nhận thì ngược lại, chương trình đại học phải là chương trình quốc tế và bằng cấp phải được thế giới thừa nhận. Một bằng tốt nghiệp đại học chỉ dùng ở "tiêu thụ nội địa" là một bằng đại học "trâu ta ăn cỏ đồng ta", chỉ có sức để kéo cày chìa vôi thôi.

Vô trách nhiệm là tội ác

Ông là người cả đời đi dạy tiểu học nên ông đặt vấn đề quá lớn về cấp tiểu học này chăng?

Tôi xin nói lại, không phải cả đời mà tính đến nay, tôi mới có 54 năm làm nghề sư phạm thì 40 năm gắn bó với tiểu học và tôi rất hiểu bậc học này. Đây mới là bậc học liên quan đến từng gia đình, toàn xã hội nên đòi hỏi phải có nghiệp vụ sư phạm tinh tế nhất, hiệu quả nhất, chặt chẽ nhất. Ở đây, đúng là đúng mãi mãi mà sai là sai mãi mãi, không thể sửa chữa sai lầm. Thiếu trách nhiệm, "bôi bẩn" những trang đầu đời của trẻ em là tội ác.

Theo ông, cần phải "bôi" cái gì lên trang giấy ấy? Hay nói cách khác, yêu cầu cụ thể ở từng lớp bậc tiểu học là gì?

Ví dụ lớp một là đọc thông, viết thạo, nắm vững luật chính tả, không thể tái mù. Đối với lớp hai viết thành câu, lớp ba không bao giờ viết sai câu. Thật vô lý khi 5 - 6 tuổi đã nói rất sõi, rất tinh tế, nhưng đến hết đại học vẫn viết sai chính tả. Viết sai tiếng mẹ đẻ là một sự sỉ nhục.

Sẽ sớm có sự thay đổi

Vừa qua trên Diễn đàn Dân trí, rất nhiều giảng viên trẻ rời bỏ giảng đường để đi tìm một môi trường khác mà theo họ, không chỉ là đồng lương. Ông giải thích gì về hiện tượng này?

Tôi có theo dõi diễn đàn này và thấy những người ra đi đều có lý của họ. Tôi trân trọng họ vì họ dám thể hiện quan điểm của mình. Một nền đại học là rao giảng, là bằng cấp, là đối phó… là vì những mục đích cá nhân đương nhiên là một môi trường bê trễ.

Quả là từ nhiều năm nay, nền giáo dục chưa bao giờ làm yên lòng dư luận xã hội, thậm chí chưa bao giờ không được coi là vấn đề bức bách. Theo ông, tình trạng này liệu còn kéo dài?

Không, không thể chịu được nữa rồi. Cuộc sống đã quá bí bách, không thể chịu được với thực trạng giáo dục, nên dứt khoát chỉ vài ba năm tới, sẽ có sự thay đổi lớn. Khi đó, những đòi hỏi chính đáng từ cuộc sống sẽ đủ sức mạnh vượt qua những lợi ích cục bộ, những lợi ích tạm thời của một nhóm người để giáo dục phát triển.

Nếu vài ba năm tới, giáo dục có một cuộc cách mạng thực sự và đem lại thành công sẽ là điều rất vui nhưng giả sử không có điều đó?

Thì sẽ là bi kịch lớn và giả sử có được thành công thì cũng vẫn là bi kịch, bởi đáng lẽ giáo dục, đào tạo phải lĩnh ấn tiên phong, đi trước, dự đoán trước những đòi hỏi của xã hội mà bây giờ mới làm chạy theo, đuổi theo, lẽo đẽo theo. Nói vậy thôi, muộn còn hơn không.

Tôi chỉ là người cảm nhận được hơi thở thời đại

Thưa giáo sư Hồ Ngọc Đại, cách đây tròn 30 năm (1978 ), khi đó Nghị quyết 14 của Bộ Chính trị về cải cách giáo dục vừa ra đời, Thủ tướng Phạm Văn Đồng có hỏi ông và khi đó, ông đã nói là sẽ thất bại. Giờ đây, ông lại nói về những bi kịch của giáo dục Việt Nam. Ông là người bi quan hay bởi cái tính thích nói khác người?

Tôi luôn luôn dựa trên những luận cứ khoa học. Tôi không bi quan, không lạc quan mà cũng không bao giờ cho mình được phép nói khác những điều mình thu nhận được. Cũng xin nhắc lại rằng nhận định của tôi 30 năm trước đã hoàn toàn chính xác và trên thực tế, rất tiếc là công cuộc cải cách giáo dục đã thất bại. Còn những gì tôi nói hôm nay là thực tế đang diễn ra ở ngay ngày hôm nay ở mọi lớp học, cấp học, mọi trường, mọi lớp.

Ông là người hay nói những điều "nghịch nhĩ", thậm chí có người còn cho là gàn. Phải chăng vì là con rể của cố Tổng bí thư Lê Duẩn nên ông tự cho mình cái quyền gàn đó?

Ông Lê Duẩn đã mất cách đây 22 năm và 22 năm qua đầy biến động. Tôi là con đẻ của thời đại, cảm nhận được hơi thở của thời đại và cũng dám bỏ qua những lợi ích tầm thường để đi theo tiếng gọi của thời đại. Tiếc nỗi tôi đã 72 tuổi, cái quỹ thời gian không còn nhiều...

Nếu như được yêu cầu góp ý cho giáo dục hiện nay, ông sẽ nói điều gì?

Như anh Chu Hảo nói, không thể cải cách giáo dục bằng phong trào và làm phong trào nhiều như thế là đủ rồi. Nói "không" với cái xấu, cái ác là cần thiết nhưng quan trọng không phải là những cái "không" mà làm ra một cái "có"; trên cơ sở cái "có", hãy tập trung vào xây dựng một chiến lược phát triển giáo dục cho thế kỉ 21. Đừng chần chừ! Mất thời gian là mất tuyệt đối!

Xin cám ơn giáo sư!

Bùi Hoàng Tám

http://dantri.com.vn/c20/s20-249649/can-su-noi-day-cua-tu-duy-giao-duc.htm

Ba T1 06, 2009 12:56 am

Ngoài ra còn vài bài của GS Chu Hảo về đề tài Giáo Dục, mình tập hợp lại cho những anh em nào quan tâm đọc.

Đề cương: Nghiên cứu khoa học về nền giáo dục toàn dân

Bậc tiểu học hiện đại

Giải pháp phát triển giáo dục

Ba T1 06, 2009 1:50 am

EM THẤY LÀ :
Những " mẫu bài " tương tự như thế này khá là nhiều trên các diễn đàn về giáo dục . Những cây bút khá quen thuộc như : GS Hoàng Tuỵ , GS Chu Hảo , GS Hồ Ngọc Đài hay 1 số cây bút ở nước ngoài như : Bác Thọ , GS Vũ Quang Việt , Trần Nam Bình .... và rất nhiều rất nhiều những cây bút khác . Những mẫu bài này có đăng trên các tạp chí hoặc các tờ báo như : Tia sáng , Chungta.com , talawas .... và 1 số các tờ báo trong nước khác . Ban đọc quan tâm có thể tìm đọc .
Đọc những mẫu bài này cũng hay , nhưng theo mình ( em ) nghĩ đáng đọc hơn trước hết là những bài được gọi là kinh điển viết về giáo dục như : Sách " khuyến học " của Fukuzawa ,Cuốn " Trường học và xã hội " của John Dewey ....
Tiếng Việt thì có 1 số tài liệu hay và đáng đọc như : " Đề án cải cách GDVN" của nhóm các giáo sư như :Hồ Tú Bảo (Nhật), Trần Nam Bình (Úc), Trần Hữu Dũng (Mỹ),Ngô Vĩnh Long (Mỹ), Trần Hữu Quang (Việt Nam), Hồng Lê Thọ (Nhật),
Trần Văn Thọ (Nhật), Hà Dương Tường (Pháp), Vũ Quang Việt (Mỹ),Nguyễn Xuân Xanh (Việt Nam), Võ Tòng Xuân (Việt Nam) ; rồi phân tích về Triết lý giáo dục của viện nghiên cứu VIệt Nho và Đông Nam á ...
Nếu có hứng thú thêm thì tìm thêm có vô số và vô số .
Nhưng mà :
Đọc nhiều rồi nếu gọi là Thực tâm quan tâm thì phải " nghĩ " . Từ những ý nghĩ của các giáo sư đưa vào suy nghĩ của mình mới gọi là " thực đọc " . Vì thực ra để nghĩ về giáo dục Việt Nam không thể nghĩ chỉ 1 mảng , Tất cả đều liên quan đến nhau và cần được hệ thống tất cả trước khi muốn làm gì . Những mẫu bài như thế này chỉ đưa ra 1 mảng , chưa gọi là hệ thống để suy nghĩ 1 câu chuyện to lớn .

Ba T1 06, 2009 3:31 am

EM THẤY LÀ :
Những " mẫu bài " tương tự như thế này khá là nhiều trên các diễn đàn về giáo dục . Những cây bút khá quen thuộc như : GS Hoàng Tuỵ , GS Chu Hảo , GS Hồ Ngọc Đài hay 1 số cây bút ở nước ngoài như : Bác Thọ , GS Vũ Quang Việt , Trần Nam Bình .... và rất nhiều rất nhiều những cây bút khác . Những mẫu bài này có đăng trên các tạp chí hoặc các tờ báo như : Tia sáng , Chungta.com , talawas .... và 1 số các tờ báo trong nước khác . Ban đọc quan tâm có thể tìm đọc .
Đọc những mẫu bài này cũng hay , nhưng theo mình ( em ) nghĩ đáng đọc hơn trước hết là những bài được gọi là kinh điển viết về giáo dục như : Sách " khuyến học " của Fukuzawa ,Cuốn " Trường học và xã hội " của John Dewey ....
Tiếng Việt thì có 1 số tài liệu hay và đáng đọc như : " Đề án cải cách GDVN" của nhóm các giáo sư như :Hồ Tú Bảo (Nhật), Trần Nam Bình (Úc), Trần Hữu Dũng (Mỹ),Ngô Vĩnh Long (Mỹ), Trần Hữu Quang (Việt Nam), Hồng Lê Thọ (Nhật),
Trần Văn Thọ (Nhật), Hà Dương Tường (Pháp), Vũ Quang Việt (Mỹ),Nguyễn Xuân Xanh (Việt Nam), Võ Tòng Xuân (Việt Nam) ; rồi phân tích về Triết lý giáo dục của viện nghiên cứu VIệt Nho và Đông Nam á ...
Nếu có hứng thú thêm thì tìm thêm có vô số và vô số .
Nhưng mà :
Đọc nhiều rồi nếu gọi là Thực tâm quan tâm thì phải " nghĩ " . Từ những ý nghĩ của các giáo sư đưa vào suy nghĩ của mình mới gọi là " thực đọc " . Vì thực ra để nghĩ về giáo dục Việt Nam không thể nghĩ chỉ 1 mảng , Tất cả đều liên quan đến nhau và cần được hệ thống tất cả trước khi muốn làm gì . Những mẫu bài như thế này chỉ đưa ra 1 mảng , chưa gọi là hệ thống để suy nghĩ 1 câu chuyện to lớn .

[grin] hihi, đáng ken cho chữ "thực đọc" của Anhsiu, và lượng "thực đọc" về đề tài Giáo Dục của Anhsiu.

Những bài này chỉ là những góp nhặt mang tính sự kiện quan tâm nhất trên mặt báo mà thôi. Nếu muốn "thực đọc" theo kiểu hệ thống thì có lẽ cần thêm thời gian và tài liệu để khai triển. Anhsiu giúp mình (anh) một tay nhé, nếu cảm thấy bài nào ưng ý thì đăng lên để anh em cùng " thực đọc" ^ ^

Ba T1 06, 2009 10:47 am

Dạ em ghi những từ khoá trên rồi thì những bạn muốn đọc lên Google search 1 cái là hắn ra liền , còn những cuốn sách thì khi nào về VN rãnh rãnh đi lùng ở hiệu sách cũ chắc có . Post lên đây làm chi anh . Ai muốn đọc thì đi tìm đọc mới thú vị , có sẵn đó nhiều khi lại ko hay vì khi đi tìm sẽ ra nhiều cái khác nữa .

Giáo Dục Việt Nam

Ai đang trực tuyến?