Viết bởi STH » Tư T11 28, 2012 5:11 am
Không biết anh đang nhắc đến chuyện "Con thiêu thân" nào? Có rất nhiều dị bản về cái loài này! Tham khảo nhé:
SỰ TÍCH CON THIÊU THÂN
Cập nhật lúc 15:56 | 27/05/2004 (GMT+7)
Ngày xưa, ở một làng gần phá Tam Giang, có một chàng trai khoẻ mạnh, thông minh nhưng phải cái tính hơi gàn dở, làm gì cũng khác người, lại chẳng ham thích cái gì được lâu. Năm hai mươi tuổi, chàng theo học với một đạo sĩ. Nhưng được vài năm lại chán, bỏ về. Ai hỏi thì nói rằng:
- Học phép thuật cốt được trường sinh bất tử. Nhưng thử hỏi để làm gì? Ðừng bận tâm vì sống chết tức là không chết, không bận trí về phải trái, thế là mình trong sạch. Ðạo làm người tưởng được như vậy cũng là đủ.
Rồi chàng cũng cày cấy, làm lụng như mọi người. Năm hai mốt tuổi chàng lấy vợ. Người vợ là một cô gái con nhà gia giáo và rất xinh đẹp. Nàng có tài thêu thùa, may vá, lại biết đường ăn ở với mọi người trong làng ngoài xóm ai cũng yêu mến.
Hai vợ chồng sống với nhau rất hạnh phúc. Ngày ngày chồng ra đồng cày bừa, vợ ở nhà chăn tằm, dệt vải. Một hôm, người chồng đi làm về, vừa rửa chân tay vừa cười một mình. Người vợ ngạc nhiên hỏi chồng:"Chàng cười gì vậy?" Anh chồng lắc đầu không nói, cứ cười mãi... Chị vợ chàng tò mò, quyết hỏi cho bằng được nguyên cớ. Thấy vợ cứ năn nỉ và làm mặt giận, anh chồng đành phải nói:
- Mình ạ! hôm nay, đi làm qua con hói ở làng bên, tôi thấy một chị tuổi gần ba mươi, cứ cuốc cuốc bới bới, mồ hôi mồ kê nhễ nhại... Tôi mới hỏi thì chị ta bảo:"Chồng tôi qua đời đã hai năm nay. Trước khi mất trối lại dặn tôi đừng lấy ai. Thấy chồng dặn khẩn khoản, tôi đau xót quá, mới chỉ ra con hói mà thề rằng: Bao giờ nước hỏi chảy ngược về tây thì hoạ chăng mới có chuyện em đi lấy chồng. Nay tang chồng đã mãn, cha mẹ tôi muốn gả tôi cho người khác, nên tôi phải ra đây trổ cho nước hói chảy về tây". Tôi nghe vậy thấy vừa tức cười, vừa thương cho chị ta, sẵn cuốc trong tay, liền cuốc giúp mấy nhát, ai ngờ nước lập tức trở dòng chảy về tây. Chị đàn bà mừng quá, cứ lạy cảm ơn tôi mãi. Vì thế tôi cứ buồn cười từ chiều đến giờ.
Người vợ nghe chồng kể chuyện, ban đầu còn lắng nghe chăm chú, sau càng nghe càng sa sầm nét mặt:
-Trời ơi! hèn chi mà chẳng về muộn. Tối sập mặt trời mới thấy mặt. Chẳng trách người làng cứ bảo chàng là anh gàn, Cái đồ đàn bà hư thân mất nết, thề thốt rồi lại nuốt lời, chồng chết vừa mãn tang đã vội cắp nón theo trai. Chàng đã không mắng cho nó một trận thì chớ, lại còn cuốc hói giúp nó nữa!
Anh chồng không trả lời cứ cười ha hả. Chị vợ càng giận, mắng nhiếc anh chồng thậm tệ. Thấy vợ thực sự nổi đoá, anh mới lựa lời an ủi:
- Em phải biết thương người ta với chứ. Ngộ lỡ anh chết, phải lâm vào cảnh goá thì em tính thế nào?
Chị vợ không kìm nổi nước mắt:
- Vợ chồng sống với nhau đã lâu mà chàng không hiểu bụng em hay sao? Lại còn đem em sánh với hạng đàn bà hư đốn ấy. Chàng chẳng coi em ra cái gì cả. Thề có trời đất đất, nếu chẳng may anh chết đi, em sẽ làm nhà bên mộ, ở vậy hết đời cho trọn nghĩa vợ chồng.
Anh chồng nghe vợ nói, lấy làm cảm động lắm. Hai vợ chồng lại vui vẻ sống với nhau như trước.
Chẳng ngờ nửa tháng sau, anh chồng đi cày về mắc trộ mưa giông, kêu nhức đầu, nửa đêm thì tay chân chết cứng như đá. Chị vợ hết đánh gió lại xoa dầu nhưng vẫn không cứu được. Ðến sáng, anh chồng chết. Chị vợ khóc lóc thảm thiết, mấy lần đòi chết theo chồng, may có làng xóm khuyên can mới cứu được.
Ðêm hôm trước ngày đưa tang chồng, chị vợ đang ngồi cạnh quan tài thì người vợ chợt nghe có tiếng gõ cửa. Nàng ra tiếp thì thấy một chàng thanh niên tuấn tú ăn mặc sang trọng, tự xưng là bạn cũ của chồng chị, nay nghe bạn mất, vội tìm đến viếng. Ðêm khuya, trong không khí tĩnh lặng của khói hương, khách cùng gia chủ thức bên áo quan của người đã khuất. Gái đẹp, trai xinh, chẳng hẹn mà nên, dần dần xích lại gần nhau, cùng liếc mặt đưa tình. Bỗng người con trai ôm bụng, đau đớn ngã vật xuống đất. Người đàn bà hốt hoảng chạy lại đỡ dậy, hỏi sự tình. Chàng trai vừa rên lên vừa đáp:
- Nàng ơi, ta vốn có bệnh đau bụng kinh niên. Khi ở nhà, mỗi lần lên cơn đau thế này, mẹ ta phải mua óc người cho ta ăn mới khỏi. Bây giờ trời tối, đêm khuya, đường sá xa ngái, làm sao báo kịp cho cha mẹ ta? Chắc số ta đã hết...Ta chết cũng chẳng tiếc thân, chỉ hận là mới gặp nàng, chưa kịp nói câu gắn bó mà đã phải vĩnh biệt. Chao ơi, xuống suối vàng ta e cũng không nhắm mắt nổi.
Nghe tình nhân nói những lời thảm thiết, người đàn bà hai hàng nước mắt rơi lã chã, rồi sực nhớ là có xác chồng đang còn nằm đó, thị liền chạy xuống bếp nhóm lửa nấu nước, xong vác dao xăm xăm bước lên nhà trên định cạy nắp quan tài bổ đầu chồng lấy óc nấu cháo cho tình nhân ăn. Nào ngờ, nắp quan tài được dỡ ra thì người chồng bỗng thản nhiên dụi mắt ngồi dậy. Chị vợ rú lên khủng khiếp, vội chạy về phía người tình. Nhưng trong nhà đã trống không, chẳng có một ai. Thì ra việc người chết và ông khách đến viếng thăm chỉ là ảo ảnh do người chồng dùng phép thuật mà anh đã học được ở đạo sĩ thuở nào tạo ra để thử lòng vợ. Khi biết rõ mọi chuyện, người đàn bà hoảng sợ vùng bỏ chạy. Chẳng may, trong lúc vội vàng thị ngã vào bếp lửa do thị vừa nhóm lên và bị cháy thành tro.
Từ đó, đêm đến, hễ cứ thắp đèn hoặc nhóm bếp lên, người ta lại thấy một loại côn trùng bé nhỏ bu quanh ngọn lửa rồi lao vào mà chịu chết cháy. Mọi người tin rằng đó là hậu thân của người đàn bà lẳng lơ, tệ bạc đã chết vì ngọn lửa đam mê đầy tội lội của chính mình.
Theo Truyện kể dân gian Thừa Thiên Huế
Tôn Thất Bình (chủ biên), Trần Hoàng &Triều Nguyễn
Thêm một di bản
Đã bao giờ bạn nghe kể về câu chuyện của con thiêu thân chưa ? … người ta hay nói rằng, thiêu thân là 1 loài vật khờ dại nhất trên đời … vì nó luôn lao vào những nơi có ánh sáng mà không cần biết ánh sáng ấy phát ra từ đâu… và cũng không cần suy nghĩ đến những nguy hiểm trong chính ánh sáng mà nó lao vào …
… nên mọi người đặt tên cho nó là “thiêu thân” …
.. sinh ra đã bị gọi là thế nên có nhiều con thiêu thân ức lắm.. và trong số đó, có 1 con thiêu thân đã chống lại việc bị đặt tên như thế bằng hành động là không bao giờ lao vào nơi có ánh sáng … mỗi khi đồng loại lao vào những ánh đèn đường sáng loá trong màn đêm , con thiêu thân này đều bỏ đi nơi khác. ..
Cho đến 1 ngày, nó đang bay quanh quẩn trong 1 khu rừng thì nhìn thấy 1 ánh sáng rất đẹp.. rất huyền ảo.. ánh sáng ấy khi càng tới gần lại càng phát ra 1 hơi ấm mãnh liệt .. nồng nàn và ấm áp.. thiêu thân thấy mình bỗng nhiên bối rối lắm… thiêu thân đảo tới đảo lui rất nhiều lần quanh ánh sáng ấy … sau hồi lâu, nó phát giác ra đó là 1 ngọn lửa bập bùng cháy trong đêm …Nó tò mò tiến lại gần hơn.. càng gần thì càng bị ánh lửa cuốn hút.. phải cố gắng lắm, nó mới không bị ánh lửa ấy hút xoáy vào..
Ngọn lửa khi nhìn thấy con thiêu thân bé nhỏ… đã mỉm cười : “chào cô gái, bay đi đâu vào giữa đêm khuya khắc vậy hả?” … thiêu thân e ngại trả lời : “… mình đi tìm … đi tìm…” … lửa ngọt ngào : “tìm gì vậy?...”
… lúc ấy , không hiểu sao khi nghe giọng nói ấm áp của lửa, thiêu thân bỗng cảm thấy rất vui … lửa ngắm nhìn thiêu thân rất lâu .. cả 2 trò chuyện hơn cả tiếng đồng hồ.. rồi thiêu thân cáo từ và về trước…
Từ hôm ấy trở đi, thiêu thân luôn nhớ tới ánh lửa huyền bí ấy.. vào mỗi buổi chiều, khi mặt trời vừa khuất sau chân núi.. thiêu thân đã cố gắng vươn đôi cánh yếu ớt của mình mà bay đến khu rừng ấy.. để dc gặp lửa…cùng trò chuyện và dc lửa sưởi ấm trong đêm…
Cho đến 1 ngày , thiêu thân nhìn thấy lửa buồn lắm.. lửa nói với thiêu thân … lửa rất yêu thương cây … ngày nào lửa cũng ở đây để sưởi ấm cho cây cả.. nhưng cây không để ý tới lửa vì cây rất sợ lửa làm mình bị cháy … nên cây chẳng khi nào chịu lại gần lửa cả…
Thiêu thân nghe lửa tâm sự mà thiêu thân buồn lắm.. thì ra lửa đã có người yêu trong lòng mất rồi.. thì ra bấy lâu nay, lửa chỉ xem thiêu thân là bạn thôi.. vậy mà thiêu thân đã thêu dệt nên quá nhiều thứ trong suy nghĩ nhỏ bé của mình … thiêu thân khóc rất nhiều…
… rồi kể từ đó… lửa không còn nhìn thấy thiêu thân nữa… không ai nói cho lửa nghe là thiêu thân đã đi đâu… lửa nhớ về thiêu thân như 1 ng bạn tri kỷ mỗi đêm lắng nghe tâm sự và chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với lửa… lửa nghĩ rằng, chắc thiêu thân biết lửa không yêu thương mình nên đã rời bỏ lửa để đi tìm 1 ánh sáng khác… ngày, 2 ngày.. rồi 1 tháng trôi qua..
thiêu thân lại trở về bên lửa.. lửa ngạc nhiên hỏi rằng : “thiêu thân đã đi đâu vậy ?” … lúc ấy, thiêu thân trông rất mệt mỏi.. 1 tháng thôi mà cứ như 1 năm trời xa cách, thiêu thân tàn tạ đi đến không ngờ …
Thiêu thân cười và nói rằng … : “thiêu thân đi ngao du .. đi chơi khắp nơi đó mà.. hihi không có gì đâu …” …
Nhưng cả 2 chưa nói dc gì nhiều thì lửa bỗng la to vì ánh lửa sau bao nhiêu ngày cháy sáng .. nay đã sắp vụt tắt … thiêu thân lo sợ khóc thét lên .. nó dùng đôi cánh yếu ớt của nó bay xung quanh lửa.. nó sợ lắm.. sợ lửa sẽ không còn tồn tại nữa.. sợ lửa sẽ mất đi sự sống … nó đã dùng miệng mà cắn nát những chiếc lá nhỏ rồi từ từ thả vào lửa.. hết lá này đến lá khác… thiêu thân hy vọng chúng sẽ giúp lửa sáng lâu hơn.. nó ngước nhìn ông trời .. nó cầu mong rằng nếu có thể, hãy đánh đổi sinh mạng giữa nó và lửa.. nó thà mất đi chứ không muốn lửa bị dập tắt …
…Rồi .. khi không còn đủ sức nữa.. thiêu thân ngã quỵ xuống đất.. chiếc cánh bé nhỏ không còn đủ sức giúp nó tung cánh bay lên … nó lết đi từng bước… và trong lúc tuyệt vọng nhất.. nó đã lao ngay vào ánh lửa ấy … nó mong rằng mạng sống nhỏ bé này đủ làm cho lửa sáng hơn … lửa đã gào to, ngăn thiêu thân lại nhưng không còn kịp nữa… trong giây phút ấy, lửa chỉ cảm nhận hơi thở sau cùng của thiêu thân trong chính cơ thể mình … đâu đó văng vẳng tiếng thiêu thân … “ nếu như thiêu thân chết đi.. mà có thể đem lại sự sống và hạnh phúc cho lửa thì thiêu thân cũng sẽ làm … lửa hãy sống thật vui nhé.. hãy cười thật vui … và đừng nhớ tới con thiêu thân bé nhỏ này ..”
Lửa đau xót lắm .. chính nỗi đau ấy làm lửa sáng bùng lên trong đêm tối… rồi lửa nghe tiếng ai vừa quen vừa lạ .. là cây … lửa ngạc nhiên nhìn cây : “sao cây lại đến đây?” …
... cây từ tốn : “suốt 1 tháng qua, thiêu thân đã đi tìm cây khắp nơi.. khu rừng này quá rộng lớn đối với đôi mắt của thiêu thân… cây nghe bạn bè nói lại .. khi đi đến đâu, thiêu thân cũng hỏi han về tin tức của cây.. ngày không ăn, đêm không nghỉ.. cho đến khi tìm dc cây, thiêu thân đã khóc rất nhiều và kể về lửa.. cây không nhớ hết thiêu thân đã nói những gì .. chỉ biết là lửa rất yêu cây… và xin hãy vì điều ấy, mà cây quay trở về bên lửa .. nếu thiêu thân có thể làm gì để cây đồng ý đến bên cạnh lửa, thiêu thân cũng sẽ làm… “
… cây và lửa im lặng nhìn nhau … người đời có thể cho là thiêu thân thật khờ dại … nhưng với lửa và cây… cũng như những ai biết về mối tình thầm lặng mà chân thành của thiêu thân.. sẽ hiểu rằng .. chưa bao giờ cái chết của thiêu thân là vô nghĩa cả…
Sau khi chết, Chúa đã hỏi : kiếp sau thiêu thân muốn làm con gì nhất .. nó đã khóc rất nhiều … và nói : “làm con thiêu thân … ngàn đời vạn kiếp cũng là 1 con thiêu thân.. để được quyền lao vào lửa … “ … 1 ngọn lửa dù nóng đến cháy da cháy thịt.. 1 ngọn lửa dù chỉ muốn sưởi ấm cho người khác… thiêu thân vẫn sẽ lao vào.. vì nó biết, nó đã chết cho 1 tình yêu chân thành nhất … nếu ngọn lửa ấy muốn sưởi ấm cho ai, thiêu thân sẽ cùng ngọn lửa tìm kiếm người ấy để sưởi… nếu ngọn lửa không đủ sức cháy sáng, thiêu thân sẽ đem thân mình ra làm than hy sinh cho ngọn lửa…và nếu ngày mai, ngọn lửa không còn khả năng cháy nữa… con thiêu thân này cũng sẽ là đám tro tàn ở bên cạnh ngọn lửa đến cuối cuộc đời…
Nếu đó là những câu chuyện anh đề cập thì em tặng anh thêm một câu chuyện khác, một lý giải khoa học về "Con thiêu thân":
Tại sao con thiêu thân thích lao vào trong lửa?
Bạn có thể đã từng nghe nói “giống như con thiêu thân” để mô tả một sức cuốn hút điên cuồng. Nhưng vì sao những con thiêu thân (bướm đêm) lại thích lao vào trong lửa?
Thật ra, các nhà khoa học nghĩ rằng con thiêu thân không bị ánh sáng của ngọn lửa hay những ánh sáng rực rỡ khác thu hút gì nhiều lắm mà vì chúng bị ánh sáng đó làm cho mất định hướng. Sau đây là cơ chế lí giải. Giống như nhiều loài côn trùng có cánh, con thiêu thân có thể tìm đường đi của chúng một phần bằng cách sử dụng ánh sáng như một cái la bàn. Khi nguồn sáng là mặt trời hay mặt trăng, nói chung là nguồn sáng ở rất xa, thì các tia sáng tới đi vào mắt côn trùng dưới dạng những tia song song nhau.
Con thiêu thân bị ánh sáng của ngọn lửa làm mất định hướng
Vì thế con thiêu thân – và những loài côn trùng có cánh khác – đã tiến hóa để cảm nhận ánh sáng ở một phần cố định của mắt. Miễn là con thiêu thân bay ít nhiều theo một đường thẳng, thì sự phân bố thị giác này vẫn không đổi.
Giờ hãy xét cái xảy ra khi nguồn sáng là một ngọn nến ở gần. Khi đó, góc mà ánh sáng đi vào mắt của con thiêu thân nhanh chóng thay đổi trong khi con thiêu thân vẫn giữ lộ trình bay theo đường thẳng. Con thiêu thân cố gắng làm cái việc mà nó đã tiến hóa để sống dưới ánh sáng của mặt trời hay mặt trăng – tức là giữ một góc không đổi so với nguồn sáng.
Và khi nó làm như thế, nó bay xoắn ốc về phía nguồn sáng.
Vì thế, con thiêu thân có vẻ như bị ánh sáng “thu hút” – “sức hút” mãnh liệt đến mức nó tự kết liễu đời mình trong ngọn lửa.
KaDick – thuvienvatly.com
Theo EarthSky.org
Nếu câu chuyện "Voi bị trói" ngụ ý về
những người không dám hành động vì nghĩ mình không làm được thì câu chuyện "Con thiêu thân" lại có nhiều cách hiểu hơn. Một trong số đó là ý nói
"Biết chết mà vẫn lao đầu vào" - em nghĩ đây là ý mà anh muốn đề cập.
Nếu lấy cách hiểu này để mường tượng qua vấn đề của chúng ta mà nói rằng
"Biết thất bại mà vẫn làm" thì em xin đặt ngược lại vấn đề cho anh:
Chúng ta ai rồi cũng phải chết, như vậy còn sống để làm gì? Nói như vậy thì những việc chúng ta đang làm còn cố gắng để làm gì? Không làm gì nữa có phải tốt hơn không?
Tặng anh thêm một câu:
"TẬN NHÂN LỰC TRI THIÊN MỆNH!"
Không biết anh đang nhắc đến chuyện "Con thiêu thân" nào? Có rất nhiều dị bản về cái loài này! Tham khảo nhé:
SỰ TÍCH CON THIÊU THÂN
Cập nhật lúc 15:56 | 27/05/2004 (GMT+7)
Ngày xưa, ở một làng gần phá Tam Giang, có một chàng trai khoẻ mạnh, thông minh nhưng phải cái tính hơi gàn dở, làm gì cũng khác người, lại chẳng ham thích cái gì được lâu. Năm hai mươi tuổi, chàng theo học với một đạo sĩ. Nhưng được vài năm lại chán, bỏ về. Ai hỏi thì nói rằng:
- Học phép thuật cốt được trường sinh bất tử. Nhưng thử hỏi để làm gì? Ðừng bận tâm vì sống chết tức là không chết, không bận trí về phải trái, thế là mình trong sạch. Ðạo làm người tưởng được như vậy cũng là đủ.
Rồi chàng cũng cày cấy, làm lụng như mọi người. Năm hai mốt tuổi chàng lấy vợ. Người vợ là một cô gái con nhà gia giáo và rất xinh đẹp. Nàng có tài thêu thùa, may vá, lại biết đường ăn ở với mọi người trong làng ngoài xóm ai cũng yêu mến.
Hai vợ chồng sống với nhau rất hạnh phúc. Ngày ngày chồng ra đồng cày bừa, vợ ở nhà chăn tằm, dệt vải. Một hôm, người chồng đi làm về, vừa rửa chân tay vừa cười một mình. Người vợ ngạc nhiên hỏi chồng:"Chàng cười gì vậy?" Anh chồng lắc đầu không nói, cứ cười mãi... Chị vợ chàng tò mò, quyết hỏi cho bằng được nguyên cớ. Thấy vợ cứ năn nỉ và làm mặt giận, anh chồng đành phải nói:
- Mình ạ! hôm nay, đi làm qua con hói ở làng bên, tôi thấy một chị tuổi gần ba mươi, cứ cuốc cuốc bới bới, mồ hôi mồ kê nhễ nhại... Tôi mới hỏi thì chị ta bảo:"Chồng tôi qua đời đã hai năm nay. Trước khi mất trối lại dặn tôi đừng lấy ai. Thấy chồng dặn khẩn khoản, tôi đau xót quá, mới chỉ ra con hói mà thề rằng: Bao giờ nước hỏi chảy ngược về tây thì hoạ chăng mới có chuyện em đi lấy chồng. Nay tang chồng đã mãn, cha mẹ tôi muốn gả tôi cho người khác, nên tôi phải ra đây trổ cho nước hói chảy về tây". Tôi nghe vậy thấy vừa tức cười, vừa thương cho chị ta, sẵn cuốc trong tay, liền cuốc giúp mấy nhát, ai ngờ nước lập tức trở dòng chảy về tây. Chị đàn bà mừng quá, cứ lạy cảm ơn tôi mãi. Vì thế tôi cứ buồn cười từ chiều đến giờ.
Người vợ nghe chồng kể chuyện, ban đầu còn lắng nghe chăm chú, sau càng nghe càng sa sầm nét mặt:
-Trời ơi! hèn chi mà chẳng về muộn. Tối sập mặt trời mới thấy mặt. Chẳng trách người làng cứ bảo chàng là anh gàn, Cái đồ đàn bà hư thân mất nết, thề thốt rồi lại nuốt lời, chồng chết vừa mãn tang đã vội cắp nón theo trai. Chàng đã không mắng cho nó một trận thì chớ, lại còn cuốc hói giúp nó nữa!
Anh chồng không trả lời cứ cười ha hả. Chị vợ càng giận, mắng nhiếc anh chồng thậm tệ. Thấy vợ thực sự nổi đoá, anh mới lựa lời an ủi:
- Em phải biết thương người ta với chứ. Ngộ lỡ anh chết, phải lâm vào cảnh goá thì em tính thế nào?
Chị vợ không kìm nổi nước mắt:
- Vợ chồng sống với nhau đã lâu mà chàng không hiểu bụng em hay sao? Lại còn đem em sánh với hạng đàn bà hư đốn ấy. Chàng chẳng coi em ra cái gì cả. Thề có trời đất đất, nếu chẳng may anh chết đi, em sẽ làm nhà bên mộ, ở vậy hết đời cho trọn nghĩa vợ chồng.
Anh chồng nghe vợ nói, lấy làm cảm động lắm. Hai vợ chồng lại vui vẻ sống với nhau như trước.
Chẳng ngờ nửa tháng sau, anh chồng đi cày về mắc trộ mưa giông, kêu nhức đầu, nửa đêm thì tay chân chết cứng như đá. Chị vợ hết đánh gió lại xoa dầu nhưng vẫn không cứu được. Ðến sáng, anh chồng chết. Chị vợ khóc lóc thảm thiết, mấy lần đòi chết theo chồng, may có làng xóm khuyên can mới cứu được.
Ðêm hôm trước ngày đưa tang chồng, chị vợ đang ngồi cạnh quan tài thì người vợ chợt nghe có tiếng gõ cửa. Nàng ra tiếp thì thấy một chàng thanh niên tuấn tú ăn mặc sang trọng, tự xưng là bạn cũ của chồng chị, nay nghe bạn mất, vội tìm đến viếng. Ðêm khuya, trong không khí tĩnh lặng của khói hương, khách cùng gia chủ thức bên áo quan của người đã khuất. Gái đẹp, trai xinh, chẳng hẹn mà nên, dần dần xích lại gần nhau, cùng liếc mặt đưa tình. Bỗng người con trai ôm bụng, đau đớn ngã vật xuống đất. Người đàn bà hốt hoảng chạy lại đỡ dậy, hỏi sự tình. Chàng trai vừa rên lên vừa đáp:
- Nàng ơi, ta vốn có bệnh đau bụng kinh niên. Khi ở nhà, mỗi lần lên cơn đau thế này, mẹ ta phải mua óc người cho ta ăn mới khỏi. Bây giờ trời tối, đêm khuya, đường sá xa ngái, làm sao báo kịp cho cha mẹ ta? Chắc số ta đã hết...Ta chết cũng chẳng tiếc thân, chỉ hận là mới gặp nàng, chưa kịp nói câu gắn bó mà đã phải vĩnh biệt. Chao ơi, xuống suối vàng ta e cũng không nhắm mắt nổi.
Nghe tình nhân nói những lời thảm thiết, người đàn bà hai hàng nước mắt rơi lã chã, rồi sực nhớ là có xác chồng đang còn nằm đó, thị liền chạy xuống bếp nhóm lửa nấu nước, xong vác dao xăm xăm bước lên nhà trên định cạy nắp quan tài bổ đầu chồng lấy óc nấu cháo cho tình nhân ăn. Nào ngờ, nắp quan tài được dỡ ra thì người chồng bỗng thản nhiên dụi mắt ngồi dậy. Chị vợ rú lên khủng khiếp, vội chạy về phía người tình. Nhưng trong nhà đã trống không, chẳng có một ai. Thì ra việc người chết và ông khách đến viếng thăm chỉ là ảo ảnh do người chồng dùng phép thuật mà anh đã học được ở đạo sĩ thuở nào tạo ra để thử lòng vợ. Khi biết rõ mọi chuyện, người đàn bà hoảng sợ vùng bỏ chạy. Chẳng may, trong lúc vội vàng thị ngã vào bếp lửa do thị vừa nhóm lên và bị cháy thành tro.
Từ đó, đêm đến, hễ cứ thắp đèn hoặc nhóm bếp lên, người ta lại thấy một loại côn trùng bé nhỏ bu quanh ngọn lửa rồi lao vào mà chịu chết cháy. Mọi người tin rằng đó là hậu thân của người đàn bà lẳng lơ, tệ bạc đã chết vì ngọn lửa đam mê đầy tội lội của chính mình.
Theo Truyện kể dân gian Thừa Thiên Huế
Tôn Thất Bình (chủ biên), Trần Hoàng &Triều Nguyễn
Thêm một di bản
Đã bao giờ bạn nghe kể về câu chuyện của con thiêu thân chưa ? … người ta hay nói rằng, thiêu thân là 1 loài vật khờ dại nhất trên đời … vì nó luôn lao vào những nơi có ánh sáng mà không cần biết ánh sáng ấy phát ra từ đâu… và cũng không cần suy nghĩ đến những nguy hiểm trong chính ánh sáng mà nó lao vào …
… nên mọi người đặt tên cho nó là “thiêu thân” …
.. sinh ra đã bị gọi là thế nên có nhiều con thiêu thân ức lắm.. và trong số đó, có 1 con thiêu thân đã chống lại việc bị đặt tên như thế bằng hành động là không bao giờ lao vào nơi có ánh sáng … mỗi khi đồng loại lao vào những ánh đèn đường sáng loá trong màn đêm , con thiêu thân này đều bỏ đi nơi khác. ..
Cho đến 1 ngày, nó đang bay quanh quẩn trong 1 khu rừng thì nhìn thấy 1 ánh sáng rất đẹp.. rất huyền ảo.. ánh sáng ấy khi càng tới gần lại càng phát ra 1 hơi ấm mãnh liệt .. nồng nàn và ấm áp.. thiêu thân thấy mình bỗng nhiên bối rối lắm… thiêu thân đảo tới đảo lui rất nhiều lần quanh ánh sáng ấy … sau hồi lâu, nó phát giác ra đó là 1 ngọn lửa bập bùng cháy trong đêm …Nó tò mò tiến lại gần hơn.. càng gần thì càng bị ánh lửa cuốn hút.. phải cố gắng lắm, nó mới không bị ánh lửa ấy hút xoáy vào..
Ngọn lửa khi nhìn thấy con thiêu thân bé nhỏ… đã mỉm cười : “chào cô gái, bay đi đâu vào giữa đêm khuya khắc vậy hả?” … thiêu thân e ngại trả lời : “… mình đi tìm … đi tìm…” … lửa ngọt ngào : “tìm gì vậy?...”
… lúc ấy , không hiểu sao khi nghe giọng nói ấm áp của lửa, thiêu thân bỗng cảm thấy rất vui … lửa ngắm nhìn thiêu thân rất lâu .. cả 2 trò chuyện hơn cả tiếng đồng hồ.. rồi thiêu thân cáo từ và về trước…
Từ hôm ấy trở đi, thiêu thân luôn nhớ tới ánh lửa huyền bí ấy.. vào mỗi buổi chiều, khi mặt trời vừa khuất sau chân núi.. thiêu thân đã cố gắng vươn đôi cánh yếu ớt của mình mà bay đến khu rừng ấy.. để dc gặp lửa…cùng trò chuyện và dc lửa sưởi ấm trong đêm…
Cho đến 1 ngày , thiêu thân nhìn thấy lửa buồn lắm.. lửa nói với thiêu thân … lửa rất yêu thương cây … ngày nào lửa cũng ở đây để sưởi ấm cho cây cả.. nhưng cây không để ý tới lửa vì cây rất sợ lửa làm mình bị cháy … nên cây chẳng khi nào chịu lại gần lửa cả…
Thiêu thân nghe lửa tâm sự mà thiêu thân buồn lắm.. thì ra lửa đã có người yêu trong lòng mất rồi.. thì ra bấy lâu nay, lửa chỉ xem thiêu thân là bạn thôi.. vậy mà thiêu thân đã thêu dệt nên quá nhiều thứ trong suy nghĩ nhỏ bé của mình … thiêu thân khóc rất nhiều…
… rồi kể từ đó… lửa không còn nhìn thấy thiêu thân nữa… không ai nói cho lửa nghe là thiêu thân đã đi đâu… lửa nhớ về thiêu thân như 1 ng bạn tri kỷ mỗi đêm lắng nghe tâm sự và chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với lửa… lửa nghĩ rằng, chắc thiêu thân biết lửa không yêu thương mình nên đã rời bỏ lửa để đi tìm 1 ánh sáng khác… ngày, 2 ngày.. rồi 1 tháng trôi qua..
thiêu thân lại trở về bên lửa.. lửa ngạc nhiên hỏi rằng : “thiêu thân đã đi đâu vậy ?” … lúc ấy, thiêu thân trông rất mệt mỏi.. 1 tháng thôi mà cứ như 1 năm trời xa cách, thiêu thân tàn tạ đi đến không ngờ …
Thiêu thân cười và nói rằng … : “thiêu thân đi ngao du .. đi chơi khắp nơi đó mà.. hihi không có gì đâu …” …
Nhưng cả 2 chưa nói dc gì nhiều thì lửa bỗng la to vì ánh lửa sau bao nhiêu ngày cháy sáng .. nay đã sắp vụt tắt … thiêu thân lo sợ khóc thét lên .. nó dùng đôi cánh yếu ớt của nó bay xung quanh lửa.. nó sợ lắm.. sợ lửa sẽ không còn tồn tại nữa.. sợ lửa sẽ mất đi sự sống … nó đã dùng miệng mà cắn nát những chiếc lá nhỏ rồi từ từ thả vào lửa.. hết lá này đến lá khác… thiêu thân hy vọng chúng sẽ giúp lửa sáng lâu hơn.. nó ngước nhìn ông trời .. nó cầu mong rằng nếu có thể, hãy đánh đổi sinh mạng giữa nó và lửa.. nó thà mất đi chứ không muốn lửa bị dập tắt …
…Rồi .. khi không còn đủ sức nữa.. thiêu thân ngã quỵ xuống đất.. chiếc cánh bé nhỏ không còn đủ sức giúp nó tung cánh bay lên … nó lết đi từng bước… và trong lúc tuyệt vọng nhất.. nó đã lao ngay vào ánh lửa ấy … nó mong rằng mạng sống nhỏ bé này đủ làm cho lửa sáng hơn … lửa đã gào to, ngăn thiêu thân lại nhưng không còn kịp nữa… trong giây phút ấy, lửa chỉ cảm nhận hơi thở sau cùng của thiêu thân trong chính cơ thể mình … đâu đó văng vẳng tiếng thiêu thân … “ nếu như thiêu thân chết đi.. mà có thể đem lại sự sống và hạnh phúc cho lửa thì thiêu thân cũng sẽ làm … lửa hãy sống thật vui nhé.. hãy cười thật vui … và đừng nhớ tới con thiêu thân bé nhỏ này ..”
Lửa đau xót lắm .. chính nỗi đau ấy làm lửa sáng bùng lên trong đêm tối… rồi lửa nghe tiếng ai vừa quen vừa lạ .. là cây … lửa ngạc nhiên nhìn cây : “sao cây lại đến đây?” …
... cây từ tốn : “suốt 1 tháng qua, thiêu thân đã đi tìm cây khắp nơi.. khu rừng này quá rộng lớn đối với đôi mắt của thiêu thân… cây nghe bạn bè nói lại .. khi đi đến đâu, thiêu thân cũng hỏi han về tin tức của cây.. ngày không ăn, đêm không nghỉ.. cho đến khi tìm dc cây, thiêu thân đã khóc rất nhiều và kể về lửa.. cây không nhớ hết thiêu thân đã nói những gì .. chỉ biết là lửa rất yêu cây… và xin hãy vì điều ấy, mà cây quay trở về bên lửa .. nếu thiêu thân có thể làm gì để cây đồng ý đến bên cạnh lửa, thiêu thân cũng sẽ làm… “
… cây và lửa im lặng nhìn nhau … người đời có thể cho là thiêu thân thật khờ dại … nhưng với lửa và cây… cũng như những ai biết về mối tình thầm lặng mà chân thành của thiêu thân.. sẽ hiểu rằng .. chưa bao giờ cái chết của thiêu thân là vô nghĩa cả…
Sau khi chết, Chúa đã hỏi : kiếp sau thiêu thân muốn làm con gì nhất .. nó đã khóc rất nhiều … và nói : “làm con thiêu thân … ngàn đời vạn kiếp cũng là 1 con thiêu thân.. để được quyền lao vào lửa … “ … 1 ngọn lửa dù nóng đến cháy da cháy thịt.. 1 ngọn lửa dù chỉ muốn sưởi ấm cho người khác… thiêu thân vẫn sẽ lao vào.. vì nó biết, nó đã chết cho 1 tình yêu chân thành nhất … nếu ngọn lửa ấy muốn sưởi ấm cho ai, thiêu thân sẽ cùng ngọn lửa tìm kiếm người ấy để sưởi… nếu ngọn lửa không đủ sức cháy sáng, thiêu thân sẽ đem thân mình ra làm than hy sinh cho ngọn lửa…và nếu ngày mai, ngọn lửa không còn khả năng cháy nữa… con thiêu thân này cũng sẽ là đám tro tàn ở bên cạnh ngọn lửa đến cuối cuộc đời…
Nếu đó là những câu chuyện anh đề cập thì em tặng anh thêm một câu chuyện khác, một lý giải khoa học về "Con thiêu thân":
Tại sao con thiêu thân thích lao vào trong lửa?
Bạn có thể đã từng nghe nói “giống như con thiêu thân” để mô tả một sức cuốn hút điên cuồng. Nhưng vì sao những con thiêu thân (bướm đêm) lại thích lao vào trong lửa?
Thật ra, các nhà khoa học nghĩ rằng con thiêu thân không bị ánh sáng của ngọn lửa hay những ánh sáng rực rỡ khác thu hút gì nhiều lắm mà vì chúng bị ánh sáng đó làm cho mất định hướng. Sau đây là cơ chế lí giải. Giống như nhiều loài côn trùng có cánh, con thiêu thân có thể tìm đường đi của chúng một phần bằng cách sử dụng ánh sáng như một cái la bàn. Khi nguồn sáng là mặt trời hay mặt trăng, nói chung là nguồn sáng ở rất xa, thì các tia sáng tới đi vào mắt côn trùng dưới dạng những tia song song nhau.
Con thiêu thân bị ánh sáng của ngọn lửa làm mất định hướng
Vì thế con thiêu thân – và những loài côn trùng có cánh khác – đã tiến hóa để cảm nhận ánh sáng ở một phần cố định của mắt. Miễn là con thiêu thân bay ít nhiều theo một đường thẳng, thì sự phân bố thị giác này vẫn không đổi.
Giờ hãy xét cái xảy ra khi nguồn sáng là một ngọn nến ở gần. Khi đó, góc mà ánh sáng đi vào mắt của con thiêu thân nhanh chóng thay đổi trong khi con thiêu thân vẫn giữ lộ trình bay theo đường thẳng. Con thiêu thân cố gắng làm cái việc mà nó đã tiến hóa để sống dưới ánh sáng của mặt trời hay mặt trăng – tức là giữ một góc không đổi so với nguồn sáng.
Và khi nó làm như thế, nó bay xoắn ốc về phía nguồn sáng.
Vì thế, con thiêu thân có vẻ như bị ánh sáng “thu hút” – “sức hút” mãnh liệt đến mức nó tự kết liễu đời mình trong ngọn lửa.
KaDick – thuvienvatly.com
Theo EarthSky.org
Nếu câu chuyện "Voi bị trói" ngụ ý về những người không dám hành động vì nghĩ mình không làm được thì câu chuyện "Con thiêu thân" lại có nhiều cách hiểu hơn. Một trong số đó là ý nói "Biết chết mà vẫn lao đầu vào" - em nghĩ đây là ý mà anh muốn đề cập.
Nếu lấy cách hiểu này để mường tượng qua vấn đề của chúng ta mà nói rằng "Biết thất bại mà vẫn làm" thì em xin đặt ngược lại vấn đề cho anh: Chúng ta ai rồi cũng phải chết, như vậy còn sống để làm gì? Nói như vậy thì những việc chúng ta đang làm còn cố gắng để làm gì? Không làm gì nữa có phải tốt hơn không?
Tặng anh thêm một câu:
"TẬN NHÂN LỰC TRI THIÊN MỆNH!"
